Jivdhan Fort history information in Marathi, जीवधन किल्ला इतिहास माहिती मराठी संपूर्ण माहिती तुम्हाला या लेखात मिळेल.
जीवधन हा एक डोंगरी किल्ला आहे जो भारताच्या महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर तालुक्यातील घाटघर या आधुनिक शहराजवळ 1 किमी अंतरावर आहे.
समुद्रसपाटीपासून 1,145 मीटर (3,757 फूट) उंच असलेला हा किल्ला सह्याद्री पर्वत रांगेत आहे.
1815 ते 1818 दरम्यान ब्रिटिशांनी वेढा घालून किल्ला लुटला आणि नष्ट केला.
जीवधन किल्ल्याच्या इतिहासाची माहिती मराठीत (Jivdhan Fort history information in Marathi)
| किल्ल्याचे नाव (Fort Name) | जीवधन किल्ला |
| उंची (Height) | 1,145 मीटर, 3754 फूट |
| स्थान (Place) | नाणे घाट, महाराष्ट्र, भारत |
| मूळ श्रेणी | पश्चिम घाट |
| पर्वत प्रकार (Type) | डोंगरी किल्ला |
| अडचण पातळी (Difficulty Level) | कठीण |
जीवधन किल्ल्याच्या इतिहासाची माहिती (Jivdhan Fort history)
किल्ल्यांचा उगम सातवाहन काळात झाला. शिवाजी महाराजांनी बांधलेल्या किल्ल्यांवरील प्रत्येक प्रवेश बिंदूवर ‘कलस’ आणि त्यावर गणपती कोरलेले आहेत.
जवळच्या नाणेघाट (टोल कलेक्शन बूथ) चा वापर व्यापाऱ्यांनी मालाच्या सुलभ हालचालींमध्ये मदत करण्यासाठी व्यावसायिक हेतूने केला.
समुद्रात मुख्य भूमीत सामील होणारा हा एक महत्त्वाचा पास असल्याने शत्रूंपासून त्याचे मोठ्या प्रमाणावर संरक्षण होते.
विविध राज्यांच्या हितांचे रक्षण करण्यासाठी जीवधन किल्ला एक महत्त्वाचा संरक्षक किल्ला म्हणून उभा राहिला.
अहमदनगरचा आदिलशाहीचा शेवटचा बादशहा छोटा मुर्तझा होता. त्याला जीवधन किल्ल्यावर मुघलांनी कैदी म्हणून ठेवले होते.
1635 मध्ये छत्रपती शिवाजी मराराज यांचे वडील शहाजी महाराजांनी त्यांची तुरुंगातून सुटका केली आणि त्यांना अहमदनगरचा राजा म्हणून घोषित केले.
जीवधन ते नाणेघाट हे 2-3 किमी चे खुले मैदान आहे, जे शत्रूच्या दृष्टिकोनाचे कोणतेही स्पष्ट संकेत देते.
ब्रिटिशांनी 1818 मध्ये हा किल्ला ताब्यात घेतला आणि सर्व मार्ग नष्ट केले. हा किल्ला कर्नलने ताब्यात घेतला. ईस्ट इंडिया कंपनीचे प्रोथर आणि नंतर नष्ट केले.
जीवधन गडावरील पाहण्यासारखी ठिकाणे (Places to see on the Jivdhan fort)
स्टोअरहाऊस
किल्ल्याच्या वर काही न शोधलेले स्टोअरहाऊस आहेत जे योग्य सावधगिरीने शोधले जाऊ शकतात.
कल्याण गेट
कल्याण गेट चांगल्या स्थितीत आहेत.
देवीचे मंदिर
सर्वात वर देवीचे मंदिर आहे.
पाण्याच्या टाक्या
किल्ल्याच्या वर काही पाण्याच्या टाक्या आहेत, स्टोअर हाऊस जवळच्या टाक्यांमधून पाणी पिण्यायोग्य नाही कारण ते वर्षभर उघडे असतात.
कल्याण गेटजवळील खडक कापलेल्या कुंडातील पाणी पिण्यायोग्य आहे.
गडाजवळचे शिखर
हे सुमारे 385 फूट उंच आहे. जेव्हा आपण किल्ल्याजवळ जाता तेव्हा तो आकाराने लहान दिसतो परंतु किल्ल्याच्या जवळ जाताच आपल्याला शिखर किती उंच आहे याची अनुभूती येते.
या शिखराला ‘वंडरलिंगी’ म्हणून ओळखले जाते.
योग्य रॉक क्लाइंबिंग उपकरणांच्या वापराने हे पार करता येते. शिखर चढण्यासाठी एक किंवा दोन दिवस लागू शकतात. संपूर्ण नियंत्रणासह चढण्यासाठी एखाद्याला मधमाश्यासाठी क्षेत्र शोधणे आवश्यक आहे.
उत्तर आघाडी (North Front)
एकदा आपण किल्ल्याच्या माथ्यावर गेल्यावर आपण जवळील विविध डोंगर माथ्या आणि किल्ले पाहू शकता.
हरिश्चंद्रगड, चावंड, रतनगड, नाणेघाट, हडसर किल्ला, निमगिरी किल्ला, माणिकडोह धरण आणि संपूर्ण जुन्नर पठार असे किल्ले तुम्हाला स्पष्ट दिसतील.
जीवधन किल्ला ट्रेक (Jivdhan Fort trek)
जीवधन हा ट्रेकिंगच्या उत्साही लोकांमध्ये ‘प्रसिद्ध 5’ ट्रेकिंग स्थळांचा एक भाग आहे.
चावंड, हडसर, शिवनेरी आणि नाणेघाट ही प्रसिद्ध 5 ट्रेकमधील इतर ठिकाणे आहेत.
दिशाभूल करणारा जंगल ट्रॅक आणि गिर्यारोहण उपकरणे वापरण्याची गरज आणि ज्ञान यामुळे हा एक उच्च अवघड दर्जाचा ट्रेक आहे.
जीवधन किल्ल्याची ट्रेक कठीण आहे का?
जुन्नर, पुणे येथील जीवधन फोर्ट ट्रेक हा बहुतांश ट्रेकर्ससाठी कठीण ट्रेक मानला जातो.
जीवधन किल्ला 3754 फूट उंच आहे. नाणेघाटाच्या अगदी जवळ स्थित, हे घाटघरला तोंड देते आणि नाणेघाटच्या प्राचीन व्यापारी मार्गाचे संरक्षण करण्यासाठी बांधले गेले.
मी पुण्याहून नाणेघाटला कसे पोहोचू शकतो?
- कल्याणकडे जाणारी लोकल पकडा (सेंट्रल लाईनवर). कल्याण स्टेशन वर उतरा ..
- एसटी डेपो पश्चिम बाजूला स्टेशनच्या अगदी बाजूला आहे. आलेफाटाच्या दिशेने जाणारी कोणतीही एसटी पकडा (काटेकोरपणे माळशेज घाट मार्गे)
- कंडक्टरला सांगा की तुम्हाला नाणेघाटच्या सुरुवातीच्या ठिकाणी उतरायचे आहे.
नाणेघाट ते जीवधन किल्ला अंतर
नाणेघाट ते जीवधन किल्ला अंतर (2.3 किमी) नाणेघाट रोड मार्गे इतका आहे.
जीवधन किल्ला अडचण पातळी (Jivdhan Fort difficulity level)
जीवधन किल्ला अडचण पातळी बहुतांश ट्रेकर्ससाठी कठीण ट्रेक मानला जातो.
FAQ on Jivdhan Fort history information in Marathi
जीवधन किल्ला (नाणेघाट)कुठे आहे?
जीवधन किल्ला (नाणेघाट) हे एक ठिकाण आहे, जे पुण्याच्या जुन्नरजवळ महाराष्ट्राच्या पश्चिम घाटात आहे. हे मुंबईपासून सुमारे तीन तासांच्या अंतरावर आहे.
जीवधन फोर्ट ट्रेक कठीण आहे का?
होय, जुन्नर, पुणे येथील जीवधन फोर्ट ट्रेक हा बहुतांश ट्रेकर्ससाठी कठीण ट्रेक मानला जातो.
निष्कर्ष
Jivdhan Fort history information in Marathi, जीवधन किल्ला इतिहास माहिती मराठी संपूर्ण माहिती तुम्हाला कशी वाटली आम्हाला नक्की कळवा.
अजून काही लेख वाचण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंक वर क्लिक करा
अधिक लेख वाचा
मी रितेश मंदावार आहे आणि मी एक ब्लॉगर आहे आणि marathisuchak.com चा मालक आहे. Marathi Suchak तुम्हाला प्रसिद्ध व्यक्ती सेलिब्रिटी जीवनचरित्र, इतिहास, सरकारी योजना, शहर माहिती, आणि मराठी कोट्स याबद्दल सर्व प्रकारची माहिती प्रदान करते.